Czy koleje linowe i wyciągi narciarskie mogą działać?

W związku ze wzmożonymi od wczoraj pytaniami naszych gości – narciarzy i snowboardzistów, jakie pojawiają się w social mediach stowarzyszonych w PSNiT ośrodków, pragniemy poinformować, że jeśli tylko, zgodnie z obowiązującym prawem, moglibyśmy gościć narciarzy na naszych stokach – na pewno działalibyśmy do dziś.

Zaraz po wejściu w życie regulacji prawnej (21.12.2020) – branża narciarska wraz z prawnikami debatowała nad szczegółami wydanego rozporządzenia, abyśmy mogli przygotować się do tego, co nas czeka od 28 grudnia 2020.

Poniżej cytujemy Mecenasa Pawła Gołębiowskiego z Kancelarii Adwokackej Kryus – Radłowska  Lemańska Zieliński, aby rozwiać wszelkie wątpliwości i wytłumaczyć, dlaczego ośrodki w przewarzającej większości (poza dozwolonymi wyjątkami) – są zamknięte.

„Nie wszystkie urządzenia kolei linowych są wykorzystywane do ogólnych potrzeb w zakresie mobilności, ale wiele z nich jest przeznaczonych dla określonej ekonomicznej kategorii użytkowników, tj. konsumentów dobra usługowego, które nie jest transportem samym w sobie. Tak jest w przypadku kolei linowych, które obsługują głównie narciarzy. Instalacje te, w ramach ośrodka narciarskiego, umożliwiają bowiem uprawianie narciarstwa. Już z samego zwrotu „wyciąg narciarski” wynika, że jest on przeznaczony do uprawiania narciarstwa, czyli rekreacji/sportu/rozrywki. Takiego rozróżnienia przeznaczenia tych instalacji już wiele lat temu dokonała Komisja Europejska w swoich decyzjach. Instalacje te, służące do uprawiania narciarstwa, nie służą bowiem do transportu samego w sobie. Korzysta się z nich, aby uprawniać narciarstwo, a narciarstwo to forma rekreacji, rozrywki, jak i sportu.

Inne kolejki (mam na myśli koleje linowe, gondolowe, krzesełkowe) mogą być wykorzystywane zasadniczo w trzech różnych celach, tj. celem obsługi narciarzy, w celach rekreacyjno-wypoczynkowo-krajobrazowych (np. koleje widokowe) oraz w celach transportowych. Jedne koleje są wykorzystywane tylko w ramach jednej z tych funkcji, natomiast inne mogą pełnić mieszane funkcje.

W przypadku kolei o charakterze transportowym – mają one za zadanie przetransportować osoby/rzeczy z miejsca A do miejsca B (jest to cel sam w sobie). Służą one zasadniczo obsłudze codziennych potrzeb życiowych społeczeństwa (np. dojazdów do pracy, szkoły, szpitali, etc.). Takie koleje stanowią często substytut innego środka transportu. Zdarzają się przypadki, że takie koleje służą tylko lokalnym mieszkańcom (turyści z nich zasadniczo nie korzystają). W kolei w przypadku gondoli o charakterze widokowym – korzysta się z niej z innego powodu. Turyści pragną w jej przypadku doświadczyć widoku zapierającego dech w piersiach. Bilety na takie koleje są również dużo droższe niż te o charakterze transportowym. Przykładem jest np. kolej w Dubrowniku – ma ona turystyczny charakter (odbiorcami usługi są przede wszystkim turyści). Często koleje o charakterze transportowym stanowią element publicznego systemu komunikacyjnego. Przy ustalaniu przeznaczenia kolei warto również zwrócić uwagę kto jest obiorcą usługi.

W Polsce znakomita większość kolei w ośrodkach narciarskich służy jedynie obsłudze narciarzy, gdyż ośrodki te prowadzą działalność tylko wtedy, gdy możliwe jest uprawianie narciarstwa. Instalacje te nie służą jako transport sam w sobie, ale stanowią element infrastruktury przeznaczonej do uprawiania narciarstwa. To też determinuje stwierdzenie, że należy kwalifikować działalność takich ośrodków narciarskich do działalności objętej działem 93 PKD.

Warto zwrócić również uwagę na uzasadnienie rozporządzenia epidemicznego z 26.11.2020 r., które określało możliwość działania ośrodków narciarskich w okresie do 27 grudnia 2020 r. W §10 ust. 19 tego rozporządzenia spod zakazu prowadzenia działalności wyłączono: „działalności polegające na obsłudze stoków narciarskich oraz wypożyczalnie sprzętu rekreacyjnego stanowiącego integralną część obiektu rekreacyjnego”, w odniesieniu do czego  w uzasadnieniu do tego aktu prawnego prawodawca wytłumaczył, że: „wyciągi narciarskie i wypożyczalnie sprzętu – możliwość działania, z zachowaniem reżimu sanitarnego”.  W międzyczasie zostały również opublikowane wytyczne ministerialne i GIS dla branży stoków narciarskich w odniesieniu do których określono zasady korzystania z infrastruktury służącej do uprawiania narciarstwa (tj. wyciągów, kolei, etc.). Tym samym dla prawodawcy działalność ośrodków narciarskich klasyfikowana jest w ramach kodu z działu 93 PKD (czym należy objąć infrastrukturę służącą do uprawiania narciarstwa). Pamiętać bowiem należy, że działalność ośrodków narciarskich, to nie działalność transportowa narciarzy, ale działalność służąca uprawianiu narciarstwa na stoku przy wykorzystaniu infrastruktury do tego służącej.

Ośrodki narciarskie nie są przecież przewoźnikami kolejowymi w rozumieniu ustawy o transporcie kolejowym. Są one podmiotami zarządzającymi zorganizowanym terenem narciarskim zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich.

W zakresie klasyfikacji PKD, zauważyć należy, że jest to klasyfikacja statystyczna. Zatem podanie przez dany podmiot określonego kodu nie przesądza o tym, czy faktycznie on prowadzi działalność objętą tym kodem. Nie jest to również klasyfikacja idealna. W jednym z orzeczeń WSA wyjaśnił, że z uwagi na ogólny charakter zapisów PKD w wypadkach wątpliwych należy dążyć do klasyfikacji odpowiadającej wymogom logiki i doświadczenia życiowego.

W związku z powyższym, ośrodki narciarskie, które prowadzą działalność w celu umożliwienia uprawiania narciarstwa przez konsumentów powinny być klasyfikowane w dziale 93 PKD (co obejmuje również infrastrukturę służącą do tego celu – której przecież nie można rozdzielić, bowiem ośrodek taki nie mógłby wtedy prowadzić swojej podstawowej działalności). Z kolei kod 49.39 PKD nie powinien być używany do realizacji funkcji sportowo-rekreacyjnej, która jest właściwa dla działu 93 PKD. Kod 49.39 PKD przynależny jest bowiem do grupy 49.3: „Grupa ta obejmuje działalność związaną z transportem pasażerskim lądowym, z wyłączeniem transportu kolejowego. Jednakże transport kolejowy, który należy do systemu transportu miejskiego i podmiejskiego jest objęty niniejszym grupowaniem” w ramach działu 49: „Transport lądowy oraz transport rurociągowy”.  Z całą pewnością działalność znanych mi w Polsce ośrodków narciarskich nie jest związana z systemem transportu miejskiego i podmiejskiego.

W związku z powyższym działalność ośrodków narciarskich umożliwiającą uprawiania narciarstwa przez „amatorów” w świetle aktualnego rozporządzenia została zabroniona do 17 stycznia 2021 r., co dotyczy całej infrastruktury do tego służącej.

Powyższą interpretację w istocie potwierdził również resort zdrowia, który kilka dni temu wyjaśnił, że: „zgodnie z rozporządzeniem – stoki, trasy i wyciągi narciarskie zostaną zamknięte. Jakakolwiek infrastruktura sportowa dostępna jest tylko w ramach sportu zawodowego”.

Ogólnie mówiąc koleje służące celom stricte transportowym nie zostały wyłączone z możliwości użytku w świetle rozporządzenia. Natomiast te, które służą obsłudze narciarzy w ośrodkach narciarskich nie mogą funkcjonować w świetle obecnego rozporządzenia (dla amatorów). W tym drugim przypadki instalacje te służą bowiem całkowicie do innego celu, niż zaspakajanie ogólnych potrzeb w zakresie mobilności. Instalacje te, służące do uprawiania narciarstwa, nie służą bowiem do transportu samego w sobie. Korzysta się z nich, aby uprawniać narciarstwo, a narciarstwo to forma rekreacji, rozrywki, jak i sportu.”

29.12.2020